علاوه بر بحث‌هایی همچون مسائل داخلی ایران به‌ویژه اخبار مرتبط با انتخابات ریاست‌جمهوری که قطعا گروه‌هایی در حاشیه اجلاس سازمان ملل به آن خواهند پرداخت؛
موضوع هسته‌ای ایران، روابط ایران و آمریکا و پیام‌های متقابل اوباما و احمدی‌نژاد به یکدیگر، مسئله رژیم صهیونیستی و سخنان احمدی‌نژاد درباره آن، مهم‌ترین مسائلی هستند که رسانه‌های دنیا بر آن تمرکز کرده و به‌دنبال سوژه‌سازی خواهند بود.
طبیعتا طرح این مسائل در فضای روانی آرامی صورت نخواهد گرفت و لابی‌های مختلف تلاش خواهند کرد، فضای روانی ناسالمی علیه هیات جمهوری اسلامی ایران ایجاد کنند. بر این اساس می‌توان گفت، مسائل حاشیه‌ای نشست نیویورک، کمتر از متن حضور رئیس‌جمهوری در آنجا نیست.
اینکه وی با چه افراد و گروه‌هایی وارد مذاکره می‌شود، حائز اهمیت است. به‌نظر می‌رسد حتی با مقامات آن دسته از کشورهایی که در اتفاقات اخیر مواضع تند علیه ایران اتخاذ کردند نشستن و مذاکره کردن – درصورتی‌که درخواست مذاکره از طرف آنها باشد - می‌تواند در تعدیل فضای موجود در این روابط مؤثر باشد.
اما در رابطه با مبحث هسته‌ای و موضوع رابطه با آمریکا که مسائل تفکیک‌ناپذیر سفر احمدی‌نژاد به نیویورک است ذکر نکاتی لازم است: اول؛ از اتفاقاتی که در هفته اخیر رخ داده است این تصور برداشت می‌شود که گروه 1+5 در تلاش است مسئله مذاکره با ایران را از موضع التیماتومی طرح کند.
هیات ایرانی حاضر در نیویورک می‌توانند با تاکید بر آرامش در مواضع کشورها و صلابت در تصمیم‌گیری‌ها، نوع تعامل ما با کشورهای غربی را از حالت اولتیماتومی ادعایی غرب، خارج کنند.
رئیس‌جمهوری می‌تواند در سخنرانی خود و در گفت‌وگو با سران کشورها بخش‌هایی از بسته پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران به 1+5 را مطرح کند و از موضع فعال برای تنش زدایی اقدام کند.
دوم؛ اوباما برای نخستین بار در اجلاس عمومی سازمان ملل حضور پیدا می‌کند و احمدی‌نژاد در خطبه‌های این هفته نماز جمعه از تغییر در رفتار سیاسی خارجی اوباما استقبال کرد لذا می‌توان گفت تقریبا تمام نگاه‌ها به این موضوع معطوف است که این دو پیروز انتخابات اخیر آمریکا و ایران، چه رویکردی را حداقل برای جلوگیری از تصاعد بحران ایران و ایالت متحده در پیش خواهند گرفت.
نیازهای سیاست خارجی اوباما، تغییر را الزامی کرده است. لازمه تحقق این تغییر، تغییر در سیاست‌های خاورمیانه است که سیاست‌های میلیتاریستی آمریکا با شکست مواجه شده و اوباما هم اعلام کرده است دیپلماسی را جانشین میلیتاریسم می‌کند ایران می‌تواند در تحولات منطقه به آمریکا برای عملیاتی کردن سیاست تغییر کمک کند، اما لازمه اول آن تنش‌زدایی است.
تغییر در سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه بدون تنش‌زدایی با ایران معنا نخواهد داشت و آمریکایی‌ها مجبورند با ایران تنش‌زدایی کنند تا بتوانند شاخص‌های تغییر در خاورمیانه را شکل دهند.
سوم؛ مسئولان جمهوری اسلامی ایران حتی در بحرانی‌ترین شرایط هم از تریبون سازمان ملل به نفع خود استفاده کرده‌اند. طبیعی است که حضور محمود احمدی‌نژاد در آنجا به معنی حضور شخص نیست، او به‌عنوان نماینده یک ملت، با سابقه و تمدن کهن در این اجلاس حضور یافته است، لذا از تحلیلگران و گروه‌های سیاسی داخل کشور انتظار می‌رود که این حضور را در قالب منافع و امنیت نظام تعریف کرده و از آن پشتیبانی کنند.
استفاده حداکثری از فرصت‌های این سفر و کاهش تحریک‌ها برای تعدیل فضای موجود، هوشیاری سیاسی - دیپلماتیک هیات ایرانی را می‌طلبد.
* عضو کمیسیون امنیت ملی
